ലേ: ലഡാക്കിന് പൂർണ സംസ്ഥാന പദവിയും ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആറാം ഷെഡ്യൂളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്നും ആവശ്യപ്പെട്ട് നടന്ന പ്രക്ഷോഭത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ പ്രമുഖ പരിസ്ഥിതി-വിദ്യാഭ്യാസ പ്രവർത്തകനായ സോനം വാങ്ചുക് ദേശീയ സുരക്ഷാ നിയമപ്രകാരം (എൻഎസ്എ) അറസ്റ്റിലായി. ലേ പോലീസാണ് അദ്ദേഹത്തെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. വിദേശ ഫണ്ടുകൾ സ്വീകരിച്ചുവെന്ന ആരോപണത്തിന്റെ പേര് പറഞ്ഞ് കേന്ദ്ര സർക്കാർ നേരത്തെ തന്നെ വാങ്ചുക്കിനെതിരെ നടപടികൾ ആരംഭിച്ചിരുന്നു. അഞ്ച് പേർ കൊല്ലപ്പെട്ട കലാപത്തിന് ശേഷം രണ്ട് ദിവസം കഴിഞ്ഞാണ് ഈ അറസ്റ്റ് നടന്നത്. നിരാഹാര സമരത്തിനിടെ പ്രകോപനപരമായ പ്രസ്താവനകളിലൂടെ ജനങ്ങളെ ഇളക്കിവിട്ടുവെന്നാണ് അദ്ദേഹത്തിനെതിരെ ചുമത്തിയിരിക്കുന്ന കുറ്റം.
സമരവും അന്വേഷണവും: എൻജിഒയ്ക്കെതിരെ നടപടി
സോനം വാങ്ചുക്കിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ‘സ്റ്റുഡന്റ്സ് എഡ്യൂക്കേഷണൽ ആൻഡ് കൾച്ചറൽ മൂവ്മെന്റ് ഓഫ് ലഡാക്ക്’ (SECMOL) എന്ന എൻജിഒ സമരത്തിന് തുടക്കമിട്ടതോടെ ഇഡിയും സിബിഐയും അന്വേഷണവുമായി രംഗത്തെത്തിയിരുന്നു. വിദേശ സംഭാവന നിയമനി (FCRA) രജിസ്ട്രേഷൻ ലംഘനം ആരോപിച്ച് വ്യാഴാഴ്ച കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം SECMOL-ന്റെ രജിസ്ട്രേഷൻ റദ്ദാക്കി. 2018-ൽ റാമോൺ മഗ്സസെ അവാർഡ് നേടിയ സോനം വാങ്ചുക്, ലഡാക്കിന്റെ സാമൂഹിക-വിദ്യാഭ്യാസ-പരിസ്ഥിതി മേഖലകളിൽ നിരവധി സംഭാവനകൾ നൽകിയ വ്യക്തിയാണ്. എന്നാൽ, ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസിനൊപ്പം നടത്തിയ സമരം കലാപത്തിലേക്ക് വഴിമാറിയതോടെ അദ്ദേഹത്തിനെതിരായ നടപടികൾ കർശനമാക്കുകയായിരുന്നു.
നിരാഹാര സമരവും ആവശ്യങ്ങളും
ലഡാക്കിന് സംസ്ഥാന പദവി നൽകണമെന്ന ആവശ്യവുമായി ലഡാക് ഭോട്ട് ഓട്ടോണമസ് ഹിൽ ഡെവലപ്മെന്റ് കൗൺസിൽ (LBA) അഭിമുഖ്യത്തിൽ സോനം വാങ്ചുക്കിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ 15 പേർ അനിശ്ചിതകാല നിരാഹാര സമരം നടത്തിയിരുന്നു. ലഡാക്കിന്റെ തനതായ സംസ്കാരവും പരിസ്ഥിതിയും സംരക്ഷിക്കുന്നതിന് ഭരണഘടനയുടെ ആറാം ഷെഡ്യൂളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്നും ഇവർ ആവശ്യപ്പെട്ടു. എന്നാൽ, സമരം അക്രമാസക്തമായതോടെ സ്ഥിതിഗതികൾ വഷളാവുകയും അറസ്റ്റുകളിലേക്കും നിയമനടപടികളിലേക്കും വഴിവയ്ക്കുകയുമായിരുന്നു.
